6. Circulaire en duurzame hoofdstad

Het programma Circulaire en Duurzame Hoofdstad richt zich op het creëren van een toekomstbestendige gemeente Venlo door kansen te benutten in de energietransitie, klimaatadaptatie en circulariteit. Naast de klimaatuitdagingen zijn de toekomstbestendigheid van energie en grondstoffen belangrijke aandachtspunten. Deze hebben namelijk invloed op de realisatie van doelen in andere programma's. De uitdagingen binnen dit programma zijn groot en urgent en krijgen veel aandacht. Het programma is opgedeeld in drie hoofdlijnen:

• Energietransitie: Hierin wordt aandacht besteed aan de beschikbaarheid van energie en de kwetsbaarheid van de energie-infrastructuur.
• Klimaatadaptatie: We zien steeds meer de gevolgen van hogere temperaturen, hittestress en wateroverlast.
• Circulariteit: Inwoners en bedrijven ervaren sterk gestegen prijzen en beperkte beschikbaarheid van grondstoffen.

Om de doelstellingen van ons programma te realiseren is het nodig dat we ons blijven aanpassen aan technologische, maatschappelijke en wettelijke veranderingen. De snelheid waarmee technologieën ontwikkelen, zoals nieuwe energievormen en circulaire processen, vereist dat we onze aanpak voortdurend evalueren en bijstellen. Bovendien vragen veranderingen in wet- en regelgeving om een veerkrachtige structuur die snel kan reageren op nieuwe eisen.

Complexe vraagstukken tijdens de transitie
De gemeente kan de vele complexe vraagstukken niet alleen oplossen. Maar zij kan wel een belangrijke bijdrage leveren op lokaal niveau. Het programma richt zich op complexe technische vraagstukken en op belangrijke sociale uitdagingen. Een grote uitdaging is om inwoners en bedrijven te motiveren om stappen te zetten richting een duurzamere toekomst. Dit doen we op verschillende manieren. Onder andere met klimaatwijkakkoorden. De introductie van klimaatwijkakkoorden heeft geleid tot een groeiende interesse vanuit andere wijken en dorpen. Hierdoor worden zij gestimuleerd om ook zelf actie te ondernemen. We blijven investeren in samenwerking met ondernemers, partijen en initiatiefnemers op verschillende niveaus.

Variabele wijkgerichte behoeften en aanpak
Elke wijk binnen Venlo heeft unieke duurzaamheidskansen. Een interne doelmatigheidsevaluatie laat zien dat de lokale uitdagingen en oplossingen sterk verschillen per gebied. Dit maakt het moeilijk om een exacte kostenraming te maken voor wijkklimaatakkoorden en klimaattafels. Daarom richten we onze organisatie in om zoveel mogelijk maatwerkoplossingen te bieden die aansluiten bij de lokale behoeftes. Hierdoor kunnen we wijkoverstijgende problemen aanpakken. Tegelijkertijd kunnen we hierdoor inspelen op lokale variaties. Dit draagt bij aan een meer samenhangende en effectieve aanpak.

Van beleid tot uitvoering
Het aankomende nieuwe Uitvoeringsprogramma Duurzame en Circulaire Hoofdstad bouwt voort op het bestaand beleid door de focus te verbreden en impactgericht naar beleid te handelen. Dit programma integreert de doelstellingen van duurzame energieopwekking, opslag en omslag met bredere circulaire principes. Het richt zich niet alleen op het verminderen van CO2-uitstoot, maar ook op het maximaliseren van efficiënt gebruik van hulpbronnen en het minimaliseren van afval. Ook ontwikkelen we steeds meer initiatieven rondom de actuele uitdagingen ten aanzien van hernieuwbare opwek van energie. We willen zorgen voor een robuuster en veerkrachtiger energiesysteem dat beter bestand is tegen netcongestie en ruimtelijke beperkingen. Het uitvoeringsprogramma biedt concrete maatregelen in de goede richting, om op lange termijn de gestelde doelen te kunnen bereiken.

Ondersteuning bij data monitorings- en evaluatieprocessen
De noodzaak voor verbeterde meetbaarheid en monitoring van duurzaamheidsactiviteiten werd duidelijk uit recent 213a onderzoek. Het ontbreken van concrete effectindicatoren in het vorige programma maakt het lastig om de voortgang en impact te beoordelen. We gaan bijvoorbeeld nieuwe monitoringssystemen en evaluatiemethodieken ontwikkelen en implementeren. Dit verbetert de transparantie en verantwoording verbeteren en zorgt voor tijdige aanpassingen en optimalisaties van het programma op basis van data.

Onvoorziene innovatie en onderzoekgerelateerde uitgaven
Het 213a onderzoek toonde ook aan dat technologische vooruitgang en nieuwe methoden essentieel zijn om de duurzaamheidsdoelen te behalen. Innovaties zoals onderzoek naar nieuwe beleidsinstrumenten, nieuwe technologieën of energiebesparende technieken kunnen onverwachte kosten met zich meebrengen. Ook brengen onze verduurzaming inspanningen soms onbekende nieuwe problematiek met zich mee. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het behoud van biodiversiteit. Dit kan extra uitdagingen opleveren in bijvoorbeeld isolatietechnieken die fysiek geïmplementeerd worden. Door direct in te kunnen spelen op deze ontwikkelingen, verhogen we de efficiëntie en effectiviteit van het programma.
Aanvullend hierop, is één van de terugkerende doelstellingen van het uitvoeringsprogramma het bevorderen van bewonersparticipatie en een rechtvaardige energietransitie. De interne evaluatie benadrukt het belang van actieve betrokkenheid van inwoners bij duurzaamheidsinitiatieven. Dit vraagt investeringen in voorlichtingscampagnes, participatie-evenementen en educatieve programma’s die moeilijk van tevoren te kwantificeren zijn. We willen graag steeds meer rekening houden met de respons en betrokkenheid van de gemeenschap. Dit is belangrijk voor het succes van het programma.