Uitbreiding belastinggebied
De afgelopen jaren is verruiming van het lokaal belastinggebied een nadrukkelijk item geweest. Er zijn diverse onderzoeken gedaan en is dit eveneens onderdeel geweest van lobbytrajecten van onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
In juni 2022 is tussen het Rijk en gemeenten gesproken over een nieuwe of aangepaste financieringssystematiek. De wens was om per 2026 tot een nieuwe wijze van bekostigen te komen. Hierbij verruiming van het lokale belastinggebied een te onderzoeken onderdeel.
In het rapport ‘Betalen betekent betalen’ uit 2015 is aanbevolen om te komen tot een significante uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied. Het gaat daarbij om autonome keuzes, niet om het bekostigen van rijksdoeleinden. De auteurs van dit rapport Alexander Rinnooy Kan en Maarten Allers schreven op verzoek van de VNG een notitie om de analyse te actualiseren.
Het VNG-bestuur onderschrijft de conclusie (verschuiving van rijksbelastingen naar lokale belastingen) uit deze notitie. De redenen om te komen tot een significante uitbreiding gelden nog steeds. Daarmee is het reeds eerder geformuleerde VNG-standpunt door het bestuur herbevestigd: ‘Om maatschappelijke opgaven vanuit de lokale samenleving en met de juiste democratische afweging op te kunnen pakken, is beleidsmatige én financiële armslag noodzakelijk. Er dient daarom een verschuiving plaats te vinden van rijksbelastingen naar het lokale belastinggebied. Daarbij gelden wel enkele randvoorwaarden’.
De VNG zal zich hiervoor dan ook inzetten. Uitbreiding kan echter in 2026 slechts aan de orde komen als aan de geformuleerde randvoorwaarden is voldaan. Daarbij vormen met name ‘de financiële verhoudingen op orde’ en 'geen verhoging van de lastendruk’ harde ijkpunten.
Een verruiming van het gemeentelijke belastinggebied vraagt om een wetswijziging. De looptijd van het wetgevingstraject in combinatie met de implementatie van de nieuwe belastingsoort(en) bij gemeenten is naar verwachting 3 jaar.
Ondanks de voorliggende rapporten en gezien voorgaande beschreven actuele situatie blijft naar verwachting de gemeente Venlo ook deze kabinetsperiode grotendeels afhankelijk van inkomsten van het Rijk. Het eigen belastinggebied blijft hiermee dus voorlopig beperkt. Dit betekent eveneens dat er voorlopig nog geen hervormingsplan ligt om het evenwicht tussen betalen, bepalen en verantwoorden beter in balans te brengen met de vele taken die gemeenten de laatste jaren erbij hebben gekregen.