Deze programmalijn heeft als doel dat we noodzakelijke ondersteuning bieden aan inwoners, gericht op mee blijven doen. We willen bereiken dat inwoners zelfredzaam zijn en zoveel als mogelijk zelfredzaam blijven op het gebied van mobiliteit, huishouden, werken, financiën, wonen en zelfzorg. Zodat ze zo optimaal mee kunnen doen in onze samenleving (indicator Meetbaar Venlo).
Opgroeien, wonen en (samen)leven in de wijk
We willen bereiken dat inwoners zo lang mogelijk kunnen blijven wonen in hun wijk. Als het nodig is, bieden wij inwoners hierbij ondersteuning. Deze ondersteuning wordt zoveel mogelijk ambulant in de eigen omgeving van de inwoner ingezet. De ondersteuning is vooral gericht op jongeren en hun gezin, kwetsbare inwoners en ouderen. Als het inwoners tijdelijk (nog) niet lukt om zelfstandig met ondersteuning te wonen of als er sprake is van een onveilige thuissituatie, bieden we een vangnet in de vorm van maatschappelijke opvang, beschermd wonen en opvang voor slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties.
Samen met het programma Leefbaar Venlo blijven we werken aan de forse woonopgave voor aandachtsgroepen, ouderen en jongeren. Zowel regionaal als lokaal zoeken we naar innovatieve oplossingen in de combinatie van passend wonen met ondersteuning in de wijk. De bredere woonzorgopgave is een complex vraagstuk dat beïnvloed wordt door demografische ontwikkelingen (waaronder de dubbele vergrijzing), de zorg- en ondersteuningsbehoefte van onze inwoners en de toenemende vraag naar passende en betaalbare woningen voor diverse (bijzondere) doelgroepen. We zorgen dat er een duidelijk beeld van de woonzorgopgave komt. We koppelen onze eigen informatie aan data van partners in het veld. We leggen actief de verbinding tussen de domeinen, zowel binnen- als buitenshuis. Dit moet leiden tot integrale afweging en prioritering. Dit landt in een integraal volkshuisvestelijk programma. Een woonzorgvisie is hier onderdeel van.
Zelfstandig opgroeien, zo nodig met ondersteuning
Wij vinden het belangrijk dat kinderen thuis kunnen opgroeien. Als dat niet lukt, zoeken we naar gezinsvervangende oplossingen zoals pleegzorg of kleinschalig wonen. Om kinderen in hun eigen omgeving te houden, is vroegtijdige signalering en ondersteuning essentieel. We investeren in een brede pedagogische basis en het voorliggend veld om problematiek vroeg op te vangen.
Ondanks dat we door deze investeringen minder instroom voor maatwerkvoorzieningen zagen, neemt de instroom door GGZ-gerelateerde problematiek toe. Dit leidt tot zwaardere en langdurigere zorg en daarmee hogere kosten.
Twee landelijke programma's, de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming, hebben grote invloed op ons jeugdbeleid. Belangrijke thema's zijn regionale samenwerking en een robuuste, integrale toegang voor hulpvragen.
Er ligt ook een landelijke opdracht om residentiële jeugdzorg om te vormen naar ambulante of kleinschalige voorzieningen. De afbouw van gesloten jeugdzorg is complex, en we ontwikkelen hiervoor samen met zes jeugdzorgregio's alternatieve zorgplekken.
Vanaf 2026 worden nieuwe contracten voor een aantal segmenten afgesloten na een regionale aanbesteding. We werken verder aan een integrale aanpak om jongeren die na hun 18e tussen wal en schip vallen, beter te ondersteunen in de overgang van Jeugdwet naar volwassenenzorg.
Daarnaast versterken we in 2025 de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Door de inzet van schoolcontactpersonen en samenwerking met het sociaal wijkteam en de GGD, willen we kinderen met extra ondersteuningsbehoeften beter helpen. We streven naar collectieve financiering van zorg op scholen voor kinderen met complexe zorgvragen, zodat zorg en onderwijs goed gecombineerd kunnen worden. Ook willen we maatwerkonderwijs bieden aan kinderen die tijdelijk op een zorglocatie verblijven.
Doorontwikkeling aanpak Geweld in Afhankelijkheidsrelaties 2025
In 2025 voeren we de uitwerking van de contourennotitie en het uitvoeringsplan Samen voor Veilig voor Noord- en Midden-Limburg uit. In de aanpak van het programma Samen voor Veilig leggen we vanaf het eerste begin een stevige verbinding tussen beleid, uitvoering en management. De uitwerking gebeurt in werkplannen. De focus ligt op drie thema's: sterke lokale teams met onder andere de rol van casusregisseur of bijblijver, een visie gefaseerd samenwerken aan veiligheid en een verdere uitrol van de methodiek MDA++ (Multidisciplinaire aanpak). Ook werken we aan een regionaal kennis- en leernetwerk op het gebied van gezinnen waarin onveiligheid speelt.
Integraal werken
In 2025 zetten we de vervolgstappen gericht op het integraal werken en sturen in het sociaal domein. De Doorbraakmethode die we sinds medio 2023 met een team inzetten voor casussen, is een manier van werken die bijdraagt aan dit proces. Bij de vervolgstappen naar integraal werken maken we gebruik van het "Richtinggevend kader toegang lokale teams en integrale dienstverlening" van de VNG.
De methodiek en onderliggende uitgangspunten van de Doorbraakmethode zetten we breed uit in de operationele teams van het sociaal domein. Ook haken we externe ketenpartners aan op de werkwijze van de Doorbraakmethode. We focussen op de lerende organisatie. Zowel in de uitvoering als in beleid. We onderzoeken wat nodig is om op termijn te komen tot een integraal budget in het sociaal domein voor ondersteuningsvragen van onze inwoners.
Een evaluatie van de wijkteams Wmo en Jeugd geeft ons input om in 2025 en verder te komen tot stevige wijkteams en een integrale toegang, ook volgens de normen van de Hervormingsagenda.
De invoering van de (concept) Wet Aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams) is opnieuw uitgesteld en controversieel gesteld. Deze wet is bedoeld om een juridische grondslag te leveren voor domeinoverstijgende gegevensdeling en verwerking bij mensen met meervoudige problematiek.
Ouderen
De (landelijk) ingezette beweging langer thuis wonen past bij ons beleidskader Fier op Venlo. We zetten in op de zelfregie en samenredzaamheid van ouderen en op hun vitaliteit en gezondheid. Nog meer zullen wij met partners en inwoners inzetten op gebiedsgerichte aanpakken, gericht op vitale gemeenschappen. De ingezette samenwerking tussen wijkverpleging en sociaal wijkteam breiden we verder uit, gericht op domeinoverstijgend werken. De eerste ervaringen met gebiedsgericht werken, de ervaringen uit de pilot Gewoonthuis in Ruysdonck, zetten we met partners verder uit in andere gebieden. Belangrijk daarbij zijn vitale gemeenschappen en actieve betrokkenheid van onze inwoners, inzet van reablement en wijknetwerken van informele en formele zorg.
We zorgen dat het aanbod van open inloopvoorzieningen en respijtzorg, zoals tijdelijk logeren, aansluiten op de veranderende zorgvraag en behoeften van ouderen. De Open Inloop voorzieningen en activiteiten worden breder toegankelijk gemaakt. Daarbij gaan we samenwerking aan tussen brede sociale basis en zorgaanbieders. Doel is de benodigde zorg in de open inloop voorzieningen te bieden, zodat inwoners meer mogelijkheden krijgen om deel te (blijven) nemen.
We maken met een brede meerjarige campagne ouderen bewust om zich beter voor te bereiden op hun toekomst en daarbij zelf de regie te nemen.
Internationale werknemers
Eén van de sporen uit de 9-sporen aanpak internationale werknemers is gericht op preventie en de zorg voor uitvallers ofwel dakloze internationale werknemers. Gemeente Venlo is aangesloten bij de landelijke pilot ‘Kwetsbare dakloze EU-burgers’. Hiervoor zijn Rijksmiddelen beschikbaar gesteld. Met interventies als een straathoekwerker, kortdurende opvang en preventieve maatregelen zoals informatievoorziening (MYinfoNL app en Pools en Roemeens sprekende infopunten), borgen van goede huisvesting aan de voorkant, is het doel om dakloosheid, fysiek/mentaal afglijden en kwetsbare situaties te voorkomen. De verwachting is echter dat met de verwachte toestroom van het aantal internationale werknemers de komende jaren, ook het aantal uitvallers zal toenemen. Landelijk vinden er verschillende repressieve en preventieve interventies plaats die de kwetsbare positie van deze mensen moet verbeteren. In 2025 blijven we de voortgang van deze interventies monitoren. En we brengen de lange- en korte termijn gevolgen verder in kaart. We sluiten op lokale schaal aan bij initiatieven op het gebied van zorg en preventie van dakloosheid. Daarnaast versterken we de banden met de regio (inclusief de EUREGIO) verder en zetten we gezamenlijk in op de rechten en behoeften van uitvallers. Extra aandacht blijft nodig voor informatievoorziening, opvang en zorg.
Op basis van een motie worden instrumenten op het gebied van werving/komst, werken, wonen, terugkeer en/of uitval (mede in samenwerking met bedrijfsleven) verkend. Hierbij is aandacht voor de borging van de bestaande en toekomstige inzet noodzakelijk.
Kwetsbare inwoners
Voor kwetsbare inwoners stellen we jaarlijks een regionale uitvoeringsagenda op, gebaseerd op de regiovisie Meedoen en Wonen 2022-2026. We richten ons op preventie, vroegtijdige signalering, normalisatie en toegankelijke voorzieningen, zodat deze doelgroep kan blijven meedoen. Door vroegtijdig problemen te herkennen, voorkomen we escalaties en maatschappelijke uitval.
In lijn met het programma Fier op Venlo richten we ons op het integreren van kwetsbare inwoners in de wijk, zowel op het gebied van wonen als zorg. Knelpunten in de uitstroom en doorstroom worden besproken met partners, en we zetten in op toekomstbestendige woonzorgconcepten zoals Kamers met Kansen, Skaeve Huse en Wonen Plus.
De doordecentralisatie van beschermd wonen is opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2025. We werken regionaal al volgens afspraken die aansluiten bij dit proces, en streven ernaar om deze in 2025 te implementeren in onze werkprocessen.
We verlengen de regionale raamcontracten voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang, en werken aan het Nationaal Actieplan Dakloosheid, met als doel in 2030 geen mensen meer onvrijwillig op straat te hebben. Ook leggen we verbindingen met het beleidskader Geldzorgen en de 9-sporenaanpak voor internationale werknemers. In 2025 evalueren we de regionale pool van ervaringsdeskundigen en beslissen we over voortzetting en uitbreiding.
We werken aan een nieuwe locatie voor maatschappelijke opvang, waarbij we aandacht besteden aan dienstverlening, veiligheid en overlast. Het incidententeam, als schakel tussen sociaal domein, GGZ en zorg, biedt persoonlijke aandacht en hulp bij crises die politie of GGZ niet kunnen oplossen.
Tot slot zet het Zorg en Veiligheidshuis in op de aanpak van dakloze (ex-) internationale werknemers, samen met straathoekwerkers en sleutelfunctionarissen.
Wmo voorzieningen
Het Rijk wil per 1 januari 2026 een inkomensafhankelijke eigen bijdrage systematiek invoeren voor Wmo-maatwerkvoorzieningen, zonder beschermd wonen of opvang. Hierdoor is de verwachting dat de druk op het gebruik van voorzieningen voor inwoners afneemt. Doel is ook dat de financiële houdbaarheid van voorzieningen op macroniveau en lokaal niveau wordt versterkt, en dat de aanzuigende werking van het huidige abonnementstarief grotendeels ongedaan wordt gemaakt. Met de nieuwe eigen bijdrage systematiek wordt rekening gehouden met de financiële draagkracht van inwoners. Wij treffen in 2025 de benodigde voorbereidingen voor het invoeren van de eigen-bijdrage-systematiek.
Het Rijk is samen met gemeenten van plan om de beheersbaarheid van de uitgaven in relatie tot de wettelijke zorgtaken van de Wmo te borgen. Zo is het doel het open-einde deel van de regeling te beëindigen. Ook zijn er afspraken gemaakt om in de toekomst (een nader te bepalen deel van) de Wmo via een andere manier te financieren dan via de algemene uitkering van het gemeentefonds. In 2025 volgen wij deze ontwikkelingen en mogelijke effecten.
Op basis van de resultaten van de evaluatie van de regionale contracten van de Wmo voorzieningen begeleiding en hulp bij de huishouding is besloten om deze contracten per 1 januari 2026 te verlengen tot 1 januari 2029.
MGR
Zoals hiervoor gemeld wordt voor maatwerkvoorzieningen Jeugd een gedeelte opnieuw aanbesteed. De verwachting is dat het aangaan van nieuwe contracten leidt tot extra uitgaven voor de regio. Aanbieders hebben te maken met loonstijgingen, personeelstekorten en een grote zorgvraag.
In 2025 investeren we verder in de relatie met de gemeenten met als doel het uitbouwen van vertrouwen in de MGR. Daarnaast worden er aan de regio voorstellen gedaan die de governance in de regio kunnen versterken. De planning is dat de geactualiseerde gemeenschappelijke regeling op 1 januari 2026 in werking treedt.